0%

Οι κίνδυνοι του doping στους αθλητές

Η καταγωγή της λέξης doping είναι αφρικανική (της διαλέκτου των Cafri), όπου το DOP αποτελεί ένα υδατώδες μείγμα το οποίο και χρησιμοποιούσαν σε θρησκευτικές τελετές. Αργότερα η λέξη DOP χρησιμοποιήθηκε για να προσδιορίσει κάθε ερεθιστική ουσία που χρησιμοποιούσαν στις ιπποδρομίες και στους αγώνες τρεξίματος με σκυλιά, όπου και συνεχίζει να χρησιμοποιείται στο λεξιλόγιο των ιπποδρόμων. Στο λεξικό προσδιορίζει ένα μείγμα οπίου και ναρκωτικών που χρησιμοποιείται για τα άλογα. Ο όρος doping σταδιακά πέρασε από τους χώρους των αγώνων με άλογα και σκύλους στα αθλητικά στάδια, για να προσδιορίσει και εδώ τη χρήση ερεθιστικών ουσιών που χρησιμοποιούνται από τους αθλητές με σκοπό την αύξηση της αθλητικής απόδοσής τους.

Στη βιβλιογραφία υπάρχουν αρκετοί ορισμοί για το doping, όλοι με το τελικό συμπέρασμα ότι πρόκειται για χρήση ουσιών, οι οποίες δεν ανήκουν στις ουσίες καθημερινής διατροφής και έχουν ως κύριο σκοπό την αύξηση της απόδοσης.

Η νομιμότητα, εκτός από τη σκοπιμότητα μίας κατασταλτικής πειθαρχίας του ντοπαρίσματος, βασίζεται σε δύο ουσιώδη αιτήματα, το ηθικό και το ιατρικό.

Από ιατρικής πλευράς το ντοπάρισμα αποτελεί μέγιστο κίνδυνο για τη φυσική ακεραιότητα των αθλητών και είναι υπεύθυνο για διάφορες ασθένειες. Από ηθικής πλευράς η χρήση doping ξεφεύγει από τις βασικές αρχές του αθλητικού συναγωνισμού και πνεύματος, τροποποιώντας με τεχνικό τρόπο τη δυνατότητα της φυσικής αθλητικής απόδοσης. Κάθε αθλητής που επιτυγχάνει νίκη ή/και υψηλές επιδόσεις σε ένα αγώνα επειδή είναι ντοπαρισμένος, ενεργεί χωρίς την τιμιότητα εκείνη η οποία αποτελεί τη βάση της αθλητικής ηθικής και επομένως η νίκη του δεν είναι πραγματική, ιδιαίτερα στη συνείδησή του. Δεν αγωνίστηκε με τα ίδια όπλα, εξαπάτησε τους συναθλητές, κριτές και θαυμαστές του. Όλα τα παραπάνω μπορεί να ακούγονται ρομαντικά και χωρίς εφαρμογή, όμως η βάση της πυραμίδας ακόμα και του σύγχρονου αθλητισμού αποτελείται από αγνά ιδανικά και αντιλήψεις που προωθούν τους νέους στην ενασχόλησή τους με κάποιο άθλημα.

Ο αγώνας κατά του ντοπαρίσματος θα πρέπει να πραγματοποιείται σε καθημερινή βάση και σε όλες τις κλίμακες επιπέδου και ηλικίας των αθλητών, με σωστή ενημέρωση για τους κινδύνους και τις ασθένειες που προκαλεί το doping.

Γενικά οι ουσίες για doping διακρίνονται σε 5 κατηγορίες: 1) ψυχοκινητικές διεγερτικές, όπως οι αμφεταμίνες, κοκαΐνη και τα παράγωγά τους 2) αμίνες-συμπαθητικομιμητικές, όπως η εφεδρίνη και τα παράγωγά της 3) Ερεθιστικές ουσίες του κεντρικού νευρικού συστήματος 4) Αναλγητικά-ναρκωτικά όπως η ηρωίνη και η μορφίνη 5) Αναβολικά στεροειδή.

Θα αναφερθώ στους κινδύνους των κυριοτέρων ειδών doping, με σκοπό την ενημέρωση και κυρίως την ευαισθητοποίηση αυτών που οδηγούν τους νεαρούς αθλητές σε τέτοιες παράνομες μεθόδους, χωρίς να τους ενημερώνουν για τους σοβαρούς κινδύνους χρήσης τέτοιου είδους φαρμάκων.

1) Αμφεταμίνες: αποτελούν διεγερτικές ουσίες και συχνά αναφέρεται ότι αυξάνουν την απόδοση, ελαττώνουν την κόπωση και βοηθούν στην απώλεια σωματικού βάρους. Στην πραγματικότητα δεν προσφέρουν τίποτα από τα παραπάνω, απλώς ελαττώνουν το αίσθημα της κόπωσης και μειώνουν την αίσθηση του πόνου. Προκαλούν όμως εθισμό και μπορούν να αποβούν θανατηφόρες σε θερμά κλίματα και σε έντονη προπόνηση, διευκολύνοντας την θερμοπληξία και οδηγώντας ακόμα και στον θάνατο. Επειδή οι αμφεταμίνες ελαττώνουν την αίσθηση του πόνου, αυξάνονται οι πιθανότητες να προκληθούν βλάβες, διότι απενεργοποιείται το φυσικό σύστημα άμυνας του οργανισμού μας. Επίσης, οι αθλητές που κάνουν χρήση αμφεταμινών χρειάζονται μεγαλύτερο χρονικό διάστημα για να συνέλθουν μετά από έντονο αγώνα. Η χρήση αμφεταμινών προκαλεί διάφορα συμπτώματα, όπως ασταθές βάδισμα, κεφαλαλγίες, στομαχικά άλγη, ταχυκαρδίες-αρρυθμίες που μπορούν να προκαλέσουν ακόμα και θάνατο του αθλητή, επιθετικότητα, εχθρότητα και γενικότερα ψυχολογική αστάθεια.

2)Doping με αναβολικά στεροειδή: Τα αναβολικά στεροειδή αποτελούν συνθετικές ουσίες που έχουν μία χημική σύνθεση όμοια με τις ανδρικές γεννητικές ορμόνες και έχουν κοινή αναβολική δράση. Η χρήση αυτών των ουσιών χρονολογείται από πολύ παλιά, αλλά το σκάνδαλο έγινε γνωστό το 1968 στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μεξικού, όπου αποκαλύφθηκε ότι μεγάλος αριθμός αθλητών έκανε χρήση τέτοιων ουσιών. Τα αναβολικά στεροειδή δρουν στην αρχική φάση της προπόνησης, κατά την οποία η μυϊκή μάζα υπερτρέφεται χρησιμοποιώντας τις πρωτεΐνες που προέρχονται από την τροφή. Χρησιμοποιούνται στην κλινική πράξη για τη θεραπεία διαφόρων νοσημάτων, όπως της υπερβολικής ισχνότητας, νοσήματα εξασθένισης και καθυστέρηση στην πώρωση των καταγμάτων. Γενικά, όσον αφορά τα αναβολικά στεροειδή θα πρέπει να γνωρίζετε ότι α) η χορήγηση σε θεραπευτικές δόσεις των αναβολικών, σε υγιή άτομα, δεν επιφέρει σημαντική βελτίωση στη δύναμη ή/και στην αύξηση των μυϊκών μαζών β) η μακροχρόνια χρήση τους προκαλεί ηπατικές ανωμαλίες, ακόμα και μη αναστρέψιμες βλάβες γ) προκαλούν μείωση του μεγέθους των όρχεων και ελάττωση της ποσότητας και ποιότητας του παραγόμενου σπέρματος. Οι κυριότερες παρενέργειες των αναβολικών είναι η ηπατική δυσλειτουργία, η καρκινογενής δράση σε διάφορα συστήματα, η ατροφία των όρχεων, η γαστρεντερική αιμορραγία, η αύξηση πιθανοτήτων καρδιακής ανεπάρκειας, ενώ στις γυναίκες αθλήτριες προκαλούνται αύξηση της τριχοφυΐας και βράγχος φωνής.

Η χρήση ουσιών που θεωρούνται doping δεν αποτελεί τον εύκολο δρόμο προς την επιτυχία, αλλά σταθερή πορεία προς την καταστροφή. Η πρόληψη, η ενημέρωση (που πρέπει να ξεκινάει από τον χώρο του σχολείου), ο περιοδικός έλεγχος (χωρίς προηγούμενη ενημέρωση και καλύψεις) και η έγκαιρη ανίχνευση των απαγορευμένων ουσιών αποτελούν έναν από τους κύριους στόχους της αθλητιατρικής επιστήμης.

Έχετε απορίες;

Θα χαρώ να σας συναντήσω και να απαντήσω στις ερωτήσεις σας.

Επικοινωνήστε μαζί μου