Ιατρικά προβλήματα σε αθλητικές αποστολές:
τι πρέπει να προσέχουμε, ποια τα μέτρα πρόληψης

Πολύ συχνά οι αθλητές είτε σε ατομικό επίπεδο, είτε ομαδικά ταξιδεύουν σε διάφορες χώρες (για επίσημους αγώνες ή στο πλαίσιο της προετοιμασίας). Συχνά όμως οι μετακινήσεις αυτές συνοδεύονται από την εμφάνιση διαφόρων διαταραχών της υγείας των αθλητών ή/και αρνητικών επιπτώσεων στην απόδοσή τους.

Τα αίτια είναι πολλά και ποικίλουν. Τα πιο συχνά είναι οι διαφορετικές κλιματολογικές και γενικά περιβαλλοντολογικές συνθήκες (σκεφτείτε την Εθνική μας ομάδα το καλοκαίρι στην Αφρική) που επικρατούν στον τόπο μετάβασης των αθλητών, διαταραχές κατά τη διάρκεια του ταξιδιού εξαιτίας του μεταφορικού μέσου (π.χ. ζάλη, ναυτία, έμετοι), διαταραχές του πεπτικού συστήματος (π.χ. γαστρίτιδα, γαστρεντερίτιδα) εξαιτίας αλλαγής των διατροφικών συνηθειών ή ως αποτέλεσμα τροφικής δηλητηρίασης ή λοίμωξης από το νερό, λοιμώξεις ή άλλα μεταδοτικά νοσήματα που ενδημούν στην περιοχή των αγώνων, διαταραχές των βιολογικών ρυθμών λόγω της διαφοράς της ώρας και των συνηθειών που επικρατούν.

Τα μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται σε μία αθλητική αποστολή που θα ταξιδεύσει μακριά από τον τόπο μόνιμης διαμονής και προπόνησης των αθλητών με σκοπό τη διαφύλαξη της σωματικής και ψυχικής υγείας τους είναι τα ακόλουθα: α) συνοδεία της αποστολής από ιατρό (εάν είναι εφικτό το ιατρικό επιτελείο να αποτελείται από περισσότερους από ένα ιατρό), ο οποίος να είναι ενημερωμένος σχετικά με το ιατρικό ιστορικό των αθλητών που συνοδεύει (νοσήματα από τα οποία πάσχουν, παλαιότεροι ή και πιο πρόσφατοι τραυματισμοί, τυχόν αλλεργία σε κάποιο φάρμακο ή τροφή) β) συγκρότηση φορητού φαρμακείου, που θα περιέχει φάρμακα πρώτων βοηθειών, απαραίτητα χειρουργικά εργαλεία, επιδεσμικό και άλλο αναλώσιμο υλικό, στηθοσκόπιο, πιεσόμετρο και θερμόμετρο γ) εμβολιασμοί των αθλητών, εάν δεν έχουν γίνει στο παρελθόν, με όλα τα απαραίτητα εμβόλια, όπως το τριπλούν (διφθερίτιδας-κοκκύτου-τετάνου) και πολιομυελίτιδας, ενώ συνιστάται και ο εμβολιασμός εναντίον ερυθράς, παρωτίτιδας, ηπατίτιδας, γρίπης ή άλλων νοσημάτων που ενδημούν στον τόπο μετάβασης δ) οι αθλητές που έχουν προβλήματα υγείας (π.χ. βρογχικό άσθμα, σακχαρώδης διαβήτης κ.α.) θα πρέπει να φέρουν μαζί τους ορισμένα στοιχεία του ιατρικού ιστορικού τους (για παράδειγμα τις πιο πρόσφατες εξετάσεις τους), καθώς και τη συνήθη φαρμακευτική αγωγή ή/και ειδικά φάρμακα αντιμετώπισης μίας έκτακτης κρίσης της πάθησής τους ε) δεν θα πρέπει να αλλάζουν οι διατροφικές συνήθειες των αθλητών. Εφόσον είναι εφικτό θα πρέπει να μεταφέρεται ικανή ποσότητα τροφών και πρώτων υλών για την παρασκευή φαγητού με την αποστολή, με την προϋπόθεση ότι θα εξασφαλισθεί η διατήρησή τους με σωστούς όρους υγιεινής. Επίσης, θα πρέπει να χρησιμοποιείται εμφιαλωμένο νερό, τουλάχιστον προς πόση στ) διατήρηση, εφόσον είναι εφικτό, του συνηθισμένου ρυθμού ωρών ύπνου και αφύπνισης των αθλητών. Θα πρέπει να δίνεται ευκαιρία εγκλιματισμού στους αθλητές, ιδιαίτερα αν υπάρχουν σημαντικές διαφορές στη θερμοκρασία και υγρασία ή/και στο υψόμετρο, προτού εντατικοποιηθούν οι προπονήσεις ή ξεκινήσουν οι αγώνες (προσέλευση στον τόπο των αγώνων κάποιες ημέρες πριν την έναρξή τους) ζ) θα πρέπει να συνιστάται στους αθλητές (ιδιαίτερα σε αυτούς μικρότερης ηλικίας) να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί στο θέμα των σεξουαλικά μεταδιδόμενων νοσημάτων (αφροδίσια νοσήματα, ηπατίτιδα, AIDS) η) ο αθλητής θα πρέπει να ασφαλίζεται έναντι νόσων ή ατυχημάτων. Σε περίπτωση που εμφανισθεί κάποιο πρόβλημα υγείας θα πρέπει να επιλέγονται οι καλύτερες συνθήκες νοσηλείας του και στην ιατρική μάδα να συμμετέχει ο συνοδός ιατρός. Εάν κριθεί σκόπιμο θα πρέπει να επιστρέφει για συνέχιση της θεραπείας του στον τόπο μόνιμης διαμονής του.